Một, Giới thiệu: Từ Fomo3D đến Rat Rooms, trò chơi trên chuỗi (on-chain) làm thế nào để vượt qua ranh giới trò chơi
Trong thế giới tiền điện tử, một loại trò chơi được gọi là Trò chơi hoàn toàn trên chuỗi (FOCG) đang âm thầm xây dựng một mô hình mới khác với các trò chơi truyền thống. Từ Fomo3D, ra đời vào năm 2018, đến Wolf Game, đã châm ngòi cho làn sóng cơn sốt trang trại trò chơi chuỗi, đến Dark Forest, giới thiệu bằng chứng không kiến thức để xây dựng vũ trụ Dark Forest, đến Rat Room, một thử nghiệm FOCG mới sẽ xuất hiện vào năm 2025, những trò chơi này cùng nhau thể hiện một trong những phẩm chất cốt lõi của trò chơi trên chuỗi: các quy tắc được xác định và kết quả là ngẫu nhiên. Tạo ra không gian chiến lược và sự quyến rũ trong trò chơi trong sự căng thẳng giữa sự chắc chắn và không chắc chắn.
So với logic tài chính của DeFi và mạng xã hội của SocialFi, loại trò chơi trên chuỗi này không phải là "công cụ giải trí", cũng không phải là "máy kiếm tiền", mà là một hình thức trò chơi gốc trên chuỗi kết hợp sâu sắc giữa trò chơi, tài sản và quy tắc. Những triết lý thiết kế nào đứng sau điều này là độc đáo và không thể thiếu của FOCG, và trực tiếp thúc đẩy sự phát triển của nó?
Chúng ta có thể bắt đầu phân tích từ một vài trường hợp điển hình.
Hai, Phân tích các trường hợp FOCG điển hình
1. Fomo3D：Đếm ngược cái chết và tình huống tù nhân
Fomo3D là một trong những thí nghiệm trò chơi sớm nhất trên Ethereum. Nó thiết kế một cơ chế có vẻ đơn giản: mỗi lần mua Key sẽ kéo dài thời gian đếm ngược, người mua cuối cùng sẽ giành chiến thắng trong giải thưởng. Tuy nhiên, điều quan trọng là: quy tắc hợp đồng hoàn toàn minh bạch, không thể thay đổi, thời gian đếm ngược chạy trên chuỗi, mỗi lần thay đổi Gas đều có thể làm rối loạn dự đoán ở giây cuối cùng.
Sự đổi mới của Fomo3D nằm ở việc kết hợp động lực tài chính (giải thưởng) với tâm lý trò chơi (cướp lấy cơ hội cuối cùng), xây dựng một kiểu chơi game tập thể dựa trên sự hoảng loạn, tạo ra cơ chế FOMO mà "vừa hy vọng người khác sẽ tiếp quản, vừa lo lắng sẽ bỏ lỡ".
Fomo3D trang web chính thức:
2. Wolf Game：tính khả thi của tài sản on-chain trong nông trại
Wolf Game đưa vào hai loại tài sản là sói và cừu, kết hợp cơ chế lợi nhuận từ việc staking on-chain, cơ chế đánh cắp và thiết kế kinh tế lạm phát, hình thành một mô phỏng Farming trên chuỗi với "trò chơi giá trị + quyền sở hữu NFT". Người chơi cần không ngừng đưa ra quyết định giữa việc staking (kiếm Wool) và thoát (bị đánh cắp).
Trò chơi này thúc đẩy tư tưởng "Chơi là tài chính" và "NFT là tư liệu sản xuất" thông qua cơ chế tối giản và thực hiện trên chuỗi, trở thành một ví dụ điển hình về thiết kế tài chính hóa trong lĩnh vực trò chơi trên chuỗi.
Wolf Game chính thức:
3. Dark Forest: Khám phá, va chạm và cạnh tranh tài nguyên trong bóng tối
Dark Forest áp dụng chứng minh không biết (zkSNARKs) để ẩn bản đồ trò chơi, người chơi không thể biết trước toàn bộ bản đồ, cần triển khai tàu vũ trụ để thăm dò, chiếm lĩnh hành tinh, tính toán đường đi lợi nhuận.
Đây là một trò chơi trên chuỗi sử dụng trò chơi thông tin không hoàn chỉnh: Các quy tắc đã được mã hóa qua hợp đồng thông minh, nhưng con đường khám phá và hành vi của đối thủ tạo ra sự ngẫu nhiên và không chắc chắn, khiến mỗi ván chơi trở nên khó đoán, tạo ra độ sâu chiến lược cao và căng thẳng trong cuộc chơi giữa các người chơi.
Dark Forest官网：
4. Rat Room: Một ván cược tài chính tần suất cao trong 30 phút.
Rat Room là một thí nghiệm FOCG rất mới, nó xây dựng một thị trường song phương giữa "người tạo phòng" và "người chơi chuột", mỗi phòng đều có cơ chế độc lập (logic tài sản vào ra), người chơi thông qua việc đặt cược trong các phòng khác nhau, cố gắng chênh lệch giá, để kiếm được nhiều token nhất.
Nó nhấn mạnh việc thử nghiệm nhanh và chiến lược chênh lệch giá, thay thế sự phát triển dài hạn bằng trò chơi tần suất cao, định nghĩa thắng thua trong vòng 30 phút bằng "tăng giảm giá trị".
Rat Room trình bày một ý tưởng mới: cơ chế trò chơi chính là logic hợp đồng, hành vi người chơi chính là thao tác tài chính, thể hiện một cách rõ ràng triết lý tài chính hóa trò chơi FOCG.
Rat Room官网：
Ba, triết lý thiết kế nền tảng độc đáo của FOCG
1. Quy tắc xác định + Kết quả ngẫu nhiên: mô hình kể chuyện mới của trò chơi on-chain
FOCG triết lý cơ sở đại diện nhất là: Độ xác định cao của quy tắc + Độ không xác định cao của kết quả.
Quy tắc xác định nguồn gốc từ việc triển khai hợp đồng không thể thay đổi: Mỗi hành động, biến động tài nguyên, tiến độ thời gian đều được điều khiển bởi logic có thể xác minh trên chuỗi, không cần can thiệp của GM (Game Master), không ai có thể gian lận.
Nhưng trong khi đó, sự không chắc chắn lại tồn tại rất nhiều ở:
Đường đi của hành vi người chơi (Fomo3D giây cuối cùng)
Thông tin không đầy đủ về hành động của đối thủ (Tàu vũ trụ trong Dark Forest)
Tính phụ thuộc vào con đường của cấu trúc tài sản động (Hệ thống đánh cắp của Wolf Game)
Cấu trúc chênh lệch giá được xây dựng từ tham số phòng (Rat Room)
Cấu trúc căng thẳng này đã tạo ra một mô hình kể chuyện mới cho trò chơi trên chuỗi: không xoay quanh cốt truyện, nhân vật, hay việc nâng cấp, mà xoay quanh quy tắc và bản chất con người, xác suất và trò chơi. <span leaf="" para",{"tagname":"p","attributes":{},"namespaceuri":""}]'="" FOCG giống như một "labyrinth mở", quy tắc rõ ràng, nhưng kết thúc hỗn độn, do tất cả mọi người cùng thể hiện.
Đây cũng là lý do tại sao nhiều người chơi cảm thấy cảm giác căng thẳng chưa từng có trong những FOCG này: mọi thứ đều có thể tính toán nhưng không thể dự đoán.
2. Trò chơi là sân chơi tài chính: Cấu trúc của cơ chế kích thích
FOCG không phải là "trò chơi có thể kiếm tiền", nó là việc cấu trúc hóa hành vi chơi game thành hành vi tài chính.
Cấu trúc này thể hiện ở ba khía cạnh:
Tài sản hóa: Hầu hết các tài nguyên trong trò chơi đều có thể chuyển nhượng, kết hợp, bán (như NFT cừu trong Wolf Game, token Wool)
Kích thích tài chính: Hành vi của người chơi không phải để thúc đẩy cốt truyện, mà là để tối ưu hóa chiến lược lợi nhuận, giống như nhà đầu tư tối ưu hóa phân bổ tài sản.
Cơ chế hóa lợi nhuận và trò chơi: không phải dựa vào thiết kế hồ thưởng để khuyến khích, mà là để cho quy tắc tự sản sinh "động lực trò chơi", như cơ chế ăn cắp, phòng ngừa tài nguyên.
Thiết kế của sân chơi tài chính này khiến FOCG không còn chỉ là "thông qua" một chiều, mà là một cuộc chơi liên tục, khai thác vòng lặp, là một mô hình "chiến lược cạnh tranh" nguyên bản trên chuỗi.
3. Tính khả tổ hợp và tự trị của người dùng: Xây dựng hệ sinh thái game meta
So với trò chơi Web2 chú trọng vào IP, nội dung, và ít công cụ, FOCG có xu hướng cung cấp bộ quy tắc tối thiểu khả thi (MVRG), sau đó để người chơi đồng sáng tạo:
Wolf Game đã sinh ra nhiều phiên bản giả mạo và các cách chơi kết hợp mô-đun
Plugin khuyến khích Dark Forest, hệ thống liên minh và thuật toán khám phá đồng sáng tạo
Rat Rooms đã mở cơ chế xây dựng phòng, người dùng có thể tùy chỉnh sân chơi
Sự kết hợp và khả năng tự quản lý của người chơi này là một trong những điểm khác biệt chính giữa trò chơi trên chuỗi và Web2: không phải xây dựng một vũ trụ nội dung khép kín, mà là tạo ra một vũ trụ quy tắc có "tiềm năng tự tổ chức".
Bốn, so sánh với các ứng dụng truyền thống trên chuỗi: Tại sao những triết lý này là điều kiện cần thiết cho sự thành công của FOCG
Chúng ta có thể so sánh ba triết lý thiết kế độc đáo ở trên với các ứng dụng điển hình khác trên chuỗi:
| Triết lý cơ bản | FOCG | DeFi | SocialFi |
| --- | --- | --- | --- |
| Quy tắc xác định + Kết quả ngẫu nhiên | ✅ | ❌ | ❌ |
| Trò chơi là cuộc đấu tài chính | ✅ | ✅ | ❌ |
| Khả năng kết hợp và tự trị của người dùng | ✅ | ✅ | ✅ |
DeFi nhấn mạnh tính kết hợp tài chính và việc thực thi xác định, nhưng thiếu sự kết hợp giữa "không gian chiến lược + sự không chắc chắn".
SocialFi nhấn mạnh sự tham gia và cơ chế khuyến khích của người dùng, nhưng thường thiếu quy tắc chơi và độ sâu của lối chơi.
Chỉ có FOCG, sẽ gắn kết sâu sắc tính xác định và tính chơi game, từ đó tạo ra một trải nghiệm khép kín kết hợp "kể chuyện phi tuyến tính + cạnh tranh chiến lược + động lực tài chính".
Những triết lý độc đáo này không phải là điểm tô thêm mà là "nền tảng" để FOCG có thể thành lập.
Năm, Kết luận: Sự gợi ý của một mô hình mới
Từ Fomo3D đến Dark Forest, từ Wolf Game đến Rat Room, sự tiến hóa không ngừng của FOCG cho thấy: trò chơi trên chuỗi không chỉ đơn thuần là việc chuyển các trò chơi Web2 lên chuỗi, mà càng không phải là công cụ tài chính giả danh để kiếm tiền. Chúng thể hiện một khả năng khác: xây dựng một thế giới hỗn loạn trong các hợp đồng xác định, với quy tắc là văn bản, người chơi là biến số.
Quy tắc xác định + Kết quả không xác định, trò chơi chiến lược + Sự tích hợp sâu sắc của các động lực tài chính, là nền tảng cấu trúc của FOCG, cũng như là yếu tố chung của FOCG điển hình hiện nay.
FOCG sẽ phát triển như thế nào trong tương lai? Liệu có được hỗ trợ bởi AI, tạo ra các câu chuyện động và đối thủ thông minh, xây dựng một "thế giới trò chơi sống" thực sự? Hay sẽ hòa nhập sâu sắc với mạng xã hội trên chuỗi, nơi người chơi không chỉ cạnh tranh về tài nguyên mà còn về mối quan hệ và uy tín? Chúng ta vẫn chưa biết được điều này. Nhưng có thể chắc chắn rằng, triết lý thiết kế cơ bản như "quy tắc xác định, kết quả ngẫu nhiên", "cạnh tranh là tài chính", và "hệ thống có thể kết hợp" đã trở thành nền tảng cho sự hình thành của FOCG và dần dần phá vỡ các mô hình trò chơi Web2.
Những triết lý này không chỉ định hình độ sâu và sự gắn bó của người dùng trong lối chơi hiện tại của FOCG, mà còn cung cấp định hướng cho việc xây dựng một hệ sinh thái trò chơi trên chuỗi (on-chain) phức tạp hơn, bền vững hơn và có tính tự trị hơn trong tương lai. Dù công nghệ có tiến hóa như thế nào, câu chuyện có thay đổi ra sao, miễn là những triết lý này được tiếp nối và mở rộng, FOCG vẫn có cơ hội tiếp tục dẫn dắt một cuộc cách mạng trò chơi thực sự bản địa trong thế giới Web3.
Xem bản gốc
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
Triết lý thiết kế trò chơi toàn chuỗi: Quy tắc xác định, kết quả ngẫu nhiên và trò chơi tài chính
Một, Giới thiệu: Từ Fomo3D đến Rat Rooms, trò chơi trên chuỗi (on-chain) làm thế nào để vượt qua ranh giới trò chơi
Trong thế giới tiền điện tử, một loại trò chơi được gọi là Trò chơi hoàn toàn trên chuỗi (FOCG) đang âm thầm xây dựng một mô hình mới khác với các trò chơi truyền thống. Từ Fomo3D, ra đời vào năm 2018, đến Wolf Game, đã châm ngòi cho làn sóng cơn sốt trang trại trò chơi chuỗi, đến Dark Forest, giới thiệu bằng chứng không kiến thức để xây dựng vũ trụ Dark Forest, đến Rat Room, một thử nghiệm FOCG mới sẽ xuất hiện vào năm 2025, những trò chơi này cùng nhau thể hiện một trong những phẩm chất cốt lõi của trò chơi trên chuỗi: các quy tắc được xác định và kết quả là ngẫu nhiên. Tạo ra không gian chiến lược và sự quyến rũ trong trò chơi trong sự căng thẳng giữa sự chắc chắn và không chắc chắn.
So với logic tài chính của DeFi và mạng xã hội của SocialFi, loại trò chơi trên chuỗi này không phải là "công cụ giải trí", cũng không phải là "máy kiếm tiền", mà là một hình thức trò chơi gốc trên chuỗi kết hợp sâu sắc giữa trò chơi, tài sản và quy tắc. Những triết lý thiết kế nào đứng sau điều này là độc đáo và không thể thiếu của FOCG, và trực tiếp thúc đẩy sự phát triển của nó?
Chúng ta có thể bắt đầu phân tích từ một vài trường hợp điển hình.
Hai, Phân tích các trường hợp FOCG điển hình
1. Fomo3D：Đếm ngược cái chết và tình huống tù nhân
Fomo3D là một trong những thí nghiệm trò chơi sớm nhất trên Ethereum. Nó thiết kế một cơ chế có vẻ đơn giản: mỗi lần mua Key sẽ kéo dài thời gian đếm ngược, người mua cuối cùng sẽ giành chiến thắng trong giải thưởng. Tuy nhiên, điều quan trọng là: quy tắc hợp đồng hoàn toàn minh bạch, không thể thay đổi, thời gian đếm ngược chạy trên chuỗi, mỗi lần thay đổi Gas đều có thể làm rối loạn dự đoán ở giây cuối cùng.
Sự đổi mới của Fomo3D nằm ở việc kết hợp động lực tài chính (giải thưởng) với tâm lý trò chơi (cướp lấy cơ hội cuối cùng), xây dựng một kiểu chơi game tập thể dựa trên sự hoảng loạn, tạo ra cơ chế FOMO mà "vừa hy vọng người khác sẽ tiếp quản, vừa lo lắng sẽ bỏ lỡ".
Fomo3D trang web chính thức:
2. Wolf Game：tính khả thi của tài sản on-chain trong nông trại
Wolf Game đưa vào hai loại tài sản là sói và cừu, kết hợp cơ chế lợi nhuận từ việc staking on-chain, cơ chế đánh cắp và thiết kế kinh tế lạm phát, hình thành một mô phỏng Farming trên chuỗi với "trò chơi giá trị + quyền sở hữu NFT". Người chơi cần không ngừng đưa ra quyết định giữa việc staking (kiếm Wool) và thoát (bị đánh cắp).
Trò chơi này thúc đẩy tư tưởng "Chơi là tài chính" và "NFT là tư liệu sản xuất" thông qua cơ chế tối giản và thực hiện trên chuỗi, trở thành một ví dụ điển hình về thiết kế tài chính hóa trong lĩnh vực trò chơi trên chuỗi.
Wolf Game chính thức:
3. Dark Forest: Khám phá, va chạm và cạnh tranh tài nguyên trong bóng tối
Dark Forest áp dụng chứng minh không biết (zkSNARKs) để ẩn bản đồ trò chơi, người chơi không thể biết trước toàn bộ bản đồ, cần triển khai tàu vũ trụ để thăm dò, chiếm lĩnh hành tinh, tính toán đường đi lợi nhuận.
Đây là một trò chơi trên chuỗi sử dụng trò chơi thông tin không hoàn chỉnh: Các quy tắc đã được mã hóa qua hợp đồng thông minh, nhưng con đường khám phá và hành vi của đối thủ tạo ra sự ngẫu nhiên và không chắc chắn, khiến mỗi ván chơi trở nên khó đoán, tạo ra độ sâu chiến lược cao và căng thẳng trong cuộc chơi giữa các người chơi.
Dark Forest官网：
4. Rat Room: Một ván cược tài chính tần suất cao trong 30 phút.
Rat Room là một thí nghiệm FOCG rất mới, nó xây dựng một thị trường song phương giữa "người tạo phòng" và "người chơi chuột", mỗi phòng đều có cơ chế độc lập (logic tài sản vào ra), người chơi thông qua việc đặt cược trong các phòng khác nhau, cố gắng chênh lệch giá, để kiếm được nhiều token nhất.
Nó nhấn mạnh việc thử nghiệm nhanh và chiến lược chênh lệch giá, thay thế sự phát triển dài hạn bằng trò chơi tần suất cao, định nghĩa thắng thua trong vòng 30 phút bằng "tăng giảm giá trị".
Rat Room trình bày một ý tưởng mới: cơ chế trò chơi chính là logic hợp đồng, hành vi người chơi chính là thao tác tài chính, thể hiện một cách rõ ràng triết lý tài chính hóa trò chơi FOCG.
Rat Room官网：
Ba, triết lý thiết kế nền tảng độc đáo của FOCG
1. Quy tắc xác định + Kết quả ngẫu nhiên: mô hình kể chuyện mới của trò chơi on-chain
FOCG triết lý cơ sở đại diện nhất là: Độ xác định cao của quy tắc + Độ không xác định cao của kết quả.
Quy tắc xác định nguồn gốc từ việc triển khai hợp đồng không thể thay đổi: Mỗi hành động, biến động tài nguyên, tiến độ thời gian đều được điều khiển bởi logic có thể xác minh trên chuỗi, không cần can thiệp của GM (Game Master), không ai có thể gian lận.
Nhưng trong khi đó, sự không chắc chắn lại tồn tại rất nhiều ở:
Cấu trúc căng thẳng này đã tạo ra một mô hình kể chuyện mới cho trò chơi trên chuỗi: không xoay quanh cốt truyện, nhân vật, hay việc nâng cấp, mà xoay quanh quy tắc và bản chất con người, xác suất và trò chơi. <span leaf="" para",{"tagname":"p","attributes":{},"namespaceuri":""}]'="" FOCG giống như một "labyrinth mở", quy tắc rõ ràng, nhưng kết thúc hỗn độn, do tất cả mọi người cùng thể hiện.
Đây cũng là lý do tại sao nhiều người chơi cảm thấy cảm giác căng thẳng chưa từng có trong những FOCG này: mọi thứ đều có thể tính toán nhưng không thể dự đoán.
2. Trò chơi là sân chơi tài chính: Cấu trúc của cơ chế kích thích
FOCG không phải là "trò chơi có thể kiếm tiền", nó là việc cấu trúc hóa hành vi chơi game thành hành vi tài chính.
Cấu trúc này thể hiện ở ba khía cạnh:
Thiết kế của sân chơi tài chính này khiến FOCG không còn chỉ là "thông qua" một chiều, mà là một cuộc chơi liên tục, khai thác vòng lặp, là một mô hình "chiến lược cạnh tranh" nguyên bản trên chuỗi.
3. Tính khả tổ hợp và tự trị của người dùng: Xây dựng hệ sinh thái game meta
So với trò chơi Web2 chú trọng vào IP, nội dung, và ít công cụ, FOCG có xu hướng cung cấp bộ quy tắc tối thiểu khả thi (MVRG), sau đó để người chơi đồng sáng tạo:
Sự kết hợp và khả năng tự quản lý của người chơi này là một trong những điểm khác biệt chính giữa trò chơi trên chuỗi và Web2: không phải xây dựng một vũ trụ nội dung khép kín, mà là tạo ra một vũ trụ quy tắc có "tiềm năng tự tổ chức".
Bốn, so sánh với các ứng dụng truyền thống trên chuỗi: Tại sao những triết lý này là điều kiện cần thiết cho sự thành công của FOCG
Chúng ta có thể so sánh ba triết lý thiết kế độc đáo ở trên với các ứng dụng điển hình khác trên chuỗi:
| Triết lý cơ bản | FOCG | DeFi | SocialFi | | --- | --- | --- | --- | | Quy tắc xác định + Kết quả ngẫu nhiên | ✅ | ❌ | ❌ | | Trò chơi là cuộc đấu tài chính | ✅ | ✅ | ❌ | | Khả năng kết hợp và tự trị của người dùng | ✅ | ✅ | ✅ |
Những triết lý độc đáo này không phải là điểm tô thêm mà là "nền tảng" để FOCG có thể thành lập.
Năm, Kết luận: Sự gợi ý của một mô hình mới
Từ Fomo3D đến Dark Forest, từ Wolf Game đến Rat Room, sự tiến hóa không ngừng của FOCG cho thấy: trò chơi trên chuỗi không chỉ đơn thuần là việc chuyển các trò chơi Web2 lên chuỗi, mà càng không phải là công cụ tài chính giả danh để kiếm tiền. Chúng thể hiện một khả năng khác: xây dựng một thế giới hỗn loạn trong các hợp đồng xác định, với quy tắc là văn bản, người chơi là biến số.
Quy tắc xác định + Kết quả không xác định, trò chơi chiến lược + Sự tích hợp sâu sắc của các động lực tài chính, là nền tảng cấu trúc của FOCG, cũng như là yếu tố chung của FOCG điển hình hiện nay.
FOCG sẽ phát triển như thế nào trong tương lai? Liệu có được hỗ trợ bởi AI, tạo ra các câu chuyện động và đối thủ thông minh, xây dựng một "thế giới trò chơi sống" thực sự? Hay sẽ hòa nhập sâu sắc với mạng xã hội trên chuỗi, nơi người chơi không chỉ cạnh tranh về tài nguyên mà còn về mối quan hệ và uy tín? Chúng ta vẫn chưa biết được điều này. Nhưng có thể chắc chắn rằng, triết lý thiết kế cơ bản như "quy tắc xác định, kết quả ngẫu nhiên", "cạnh tranh là tài chính", và "hệ thống có thể kết hợp" đã trở thành nền tảng cho sự hình thành của FOCG và dần dần phá vỡ các mô hình trò chơi Web2.
Những triết lý này không chỉ định hình độ sâu và sự gắn bó của người dùng trong lối chơi hiện tại của FOCG, mà còn cung cấp định hướng cho việc xây dựng một hệ sinh thái trò chơi trên chuỗi (on-chain) phức tạp hơn, bền vững hơn và có tính tự trị hơn trong tương lai. Dù công nghệ có tiến hóa như thế nào, câu chuyện có thay đổi ra sao, miễn là những triết lý này được tiếp nối và mở rộng, FOCG vẫn có cơ hội tiếp tục dẫn dắt một cuộc cách mạng trò chơi thực sự bản địa trong thế giới Web3.