Thách thức và phát triển tư pháp trong lĩnh vực tiền ảo

Trong những năm gần đây, lĩnh vực tiền ảo đã xuất hiện một hiện tượng được gọi là "đánh bắt xa bờ", điều này ám chỉ đến việc một số cơ quan tư pháp địa phương thực hiện việc thực thi luật pháp liên tỉnh nhằm mục đích tăng thu. Điểm nhấn của phương pháp này không phải là chống tội phạm hay duy trì pháp luật, mà là nhằm mục đích lợi ích kinh tế.

Trong các vụ án liên quan đến tiền ảo, hiện tượng này đặc biệt rõ ràng. Từ góc độ bào chữa hình sự, nhiều vụ án liên quan đến tiền ảo có tranh cãi ở các khía cạnh như khởi tố, thẩm quyền, xử lý tài sản liên quan, cũng như các vấn đề thực thể như cấu thành tội phạm và xác định tội danh. Do trong nước áp dụng quản lý nghiêm ngặt đối với tiền ảo, một số cơ quan thi hành pháp luật ở cấp cơ sở thường liên kết các hoạt động tiền ảo với hành vi vi phạm pháp luật. Thêm vào đó, một số người tham gia trong lĩnh vực tiền ảo thực sự sở hữu tài sản lớn, sự kết hợp của hai yếu tố này dẫn đến việc cơ quan thi hành pháp luật tiến hành truy quét mạnh mẽ đối với lĩnh vực tiền ảo.

Tuy nhiên, kể từ tháng 3 năm nay, tình hình dường như đã có phần cải thiện. Có thông tin cho rằng, Bộ Công an đã công bố quy định mới về việc xử lý các vụ án hình sự liên quan đến doanh nghiệp giữa các tỉnh, đưa ra các hạn chế nghiêm ngặt hơn về quyền tài phán đối với các vụ án này. Biện pháp này đã làm giảm bớt hiện tượng "đánh bắt xa bờ", ngành công nghiệp tiền ảo cũng cảm nhận được tác động tích cực từ sự thay đổi chính sách.

Trong lĩnh vực tiền ảo, các vụ án hình sự thường gặp liên quan đến tổ chức lãnh đạo đa cấp, mở sòng bạc, kinh doanh trái phép, hỗ trợ tội phạm mạng thông tin, che giấu và ẩn giấu tài sản phạm tội, và các tội danh khác. Ngoài ra, còn bao gồm các tội lừa đảo truyền thống, trộm cắp và tội phạm liên quan đến máy tính. Hầu hết các vụ án này có thể được phân loại là tội phạm mạng, và phạm vi quyền tài phán của tội phạm mạng rất rộng, bao gồm tội phạm mạng thông tin máy tính, các tội danh cụ thể liên quan đến mạng, cũng như các hành vi phạm tội khác được thực hiện qua mạng.

Trong vấn đề quyền tài phán của vụ án, ngoài địa điểm xảy ra tội phạm, còn có thể bao gồm nơi cư trú của nghi phạm, địa điểm máy chủ mạng, địa điểm nhà cung cấp dịch vụ mạng, địa điểm quản trị viên của hệ thống bị xâm hại, cũng như địa điểm nơi những người liên quan sử dụng hệ thống mạng. Định nghĩa quyền tài phán rộng này tạo điều kiện cho việc thực thi pháp luật xuyên tỉnh.

Mặc dù các quy định mới đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với việc xử lý vụ án xuyên tỉnh, nhưng do nhiều vụ án liên quan đến tiền ảo không liên quan đến các doanh nghiệp chính quy, mà chủ yếu là hoạt động quy mô nhỏ, nên có thể không hoàn toàn bị ràng buộc bởi các quy định mới. Điều này có nghĩa là hiện tượng "đánh cá xa bờ" trong lĩnh vực tiền ảo khó có thể bị loại bỏ hoàn toàn trong ngắn hạn.

Kể từ năm 2017, ngành công nghiệp tiền ảo đã đối mặt với áp lực quản lý. Trong lĩnh vực Web3, cuộc tranh luận về tiền ảo và công nghệ blockchain vẫn luôn tồn tại. Ngay cả những trung tâm tài chính mở như Singapore cũng bắt đầu áp dụng chính sách Web3 mới từ ngày 30 tháng 6 năm nay, chủ yếu ảnh hưởng đến lĩnh vực tiền ảo.

Tiền ảo tự nhiên có tính chất phi tập trung, và có vẻ như mâu thuẫn giữa sự quản lý tập trung và tiền ảo khó có thể hòa giải. Mô hình lý tưởng có thể là tìm ra một điểm cân bằng giữa những người quản lý và những người ủng hộ tiền ảo, tương tự như cách mà nhím giữ khoảng cách an toàn, nhằm đạt được sự đồng sống và phát triển.